مجله گربه سانان و محیط زیست

_{رودخانه ارس در مسیر جلفا به سیه رود ، تصویر از کاوه علیزاده ، باز نشر شده در مکان بین}

رودخانه های زیادی در سراسر ایران وجود دارند که پلنگ از آن ها عبور می کند . در رشته کوه البرز و رشته کوه زاگرس ما رودخانه های بسیاری داریم ، بسیاری در زیستگاههای پلنگ قرار دارد و مسلما هرساله پلنگ های زیادی به آب میزنند .

یکی از این رودخانه ها اما ، شرایط خاصی دارد ، رودخانه ارس در منتهی الیه مرزهای شمال غربی یکی از نقاطی است که بارها محیط بانان عبور پلنگ از آن را گزارش کرده اند که مورد جالبی است زیرا پلنگ ها نه تنها از رودخانه عبور میکنند ، بلکه از کشور هم خارج می شوند .

_{تصویر از وبسایت بیگ بنگ}

انسان مسبب انقراض بسیاری از گونه هاست . بسیاری از موجودات کره زمین توسط انسان به سمت انقراض حرکت داده شده اند . در مبحث نابودی تنوع زیستی کره زمین به دست انسان بارها صحبت از این میشود که انقراض گونه ها به دست انسان در مقیاس زمین شناسی ، بسیار سریعتر از انقراض های بزرگ زمین شناسی در حال اتفاق افتادن هستند .

این انقراض های بزرگ زمین شناسی کدام هستند ؟

_{تصویر از موسسه تصویر حیات وحش.}

حیات وحش و تنوع زیستی مبحث گسترده ای است ، برخی از مظاهر این تنوع کمتر دیده می شود ، گونه های شاخص گربه سانان ، پستانداران زیبا و بزرگ عمدتا توجه بیشتری جلب میکنند تا خزندگان .

به همین جهت کمتر به این گروه زیبا از حیات وحش پرداخته میشود . خزندگان یکی از شاخه های مهم تنوع زیستی هستند که نقش تعیین کننده در هرم زیستی دارند و همچنین فون خزندگان ایران تنوع بسیار زیاد و جالبی دارد که تا به حال کمتر به آن پرداخته شده است .

دیوید لک ، پدر بوم شناسی تکاملی ، تصویر از اینجا .

یادم هست سر کلاس بوم شناسی ، استاد (خانم دکتر چمنی مدیر گروه فعلی دانشکده محیط زیست دانشگاه آزاد اصفهان) ، در حال توضیح فرضیه دسته تخمها بود، که فرضیه مهمی است که بررسی می کند چرا پرندگان تعداد تخم مشخصی می گذارند و هرگونه بیشتر یا کمتر تخم نمی گذارند ، اشاره ای هم به دیوید لک کرد. با احترامی در خور از دیوید لک –بزرگ- نام برد که 30 سال روی سهره ها کار کرده بود ، من دست گرفتم و گفتم استاد نمی توانست روی گونه باحال تری کار کند ؟ مثلا پلنگ ؟ آخر سهره هم شد گونه که یک نفر 30 سال عمر صرف آن کند ؟

نچت ایلماز ( Necdet yilmaz ) کارتونیست ترک تبار ، متولد استانبول ترکیه و در حال حاضر ساکن نیویورک ، آثار بسیار جالب و قابل توجهی دارد که این یکی که در بالا آمده به نظر بسیار جالب و در مورد سرنوشت گربه سانان بزرگ است ، برای دنبال کردن کارتون های وی می توانید به وب سایتش  مراجعه کنید ، من برای اولین بار کارتون هایش را در وبسایت متمم دیدم .  

امیدورام پس از انقراض های پیاپی برای گربه سانان بزرگ ایران شاهد انقراض های دیگری نباشیم .

_{پوستر مستند یکساعت از یک عمر ، منتشر شده در فیلمیو}

اسکندر فیروز یکی از درخشان ترین نامها در محیط زیست ایران است ، کتاب خاطراتش ( که در این پست به آن پرداخته شده است ) که با عنوان دو دهه تلاش برای محیط زیست ایران چاپ شده است یکی از قابل اعتنا ترین مراجع در بررسی تاریخ حفاظت از محیط زیست ایران است .

_{جین گودال ، تصویر از مایکل نیکولاس ، باز نشر شده توسط رادیو دیو} 

دقیقا یادم هست اولین باری که رادیو دیو را شنیدم کجا بودم . در کافه ای دنج در میدان نقش جهان نشسته بودم ، در یکی از تیمچه ها و موسیقی کافه بدجوری ساز بود . از مسئول کافه پرسیدم چه آهنگی است و گفت  رادیو دیو .

بعد که در تلگرام برنامه های پادکست رادیو دیو را دنبال کردم ، اسمهای هر قسمت پادکست لبخندی به لب می آورد . قسمتی که من با آن با رادیو دیو آشنا شده بودم اسمش بود ودکا در میدان سرخ مسکو ، محض خاطر خدا چه کسی همچین اسم باحالی را روی یک اپیزود گذاشته بود ؟ اپیزود دوم بود . آخرین اپیزودی که نظرم را جلب کرد شالی قرمز روی سنگفرش های گالاتا بود . برای کسانی که در استانبول ترکیه کوچه گردی و کافه گردی کرده باشند ، این یک از آن اسم های لبخند آور است .

_{پلنگ یک چشم به نام ایوان در پارک ملی یالا ، سری لانکا ، bbc earth این پلنگ را بزرگترین پلنگ جهان با 100 کیلوگرم وزن معرفی کرده است . تصویر از bbc}

پلنگ سری لانکا با اسم علمی Panthera pardus kotiya یکی از گونه های پلنگ دنیاست دنیاست که تنها در کشور سریلانکا زندگی می کند ، گرچه معمولا پلنگ ایرانی را به عنوان بزرگترین پلنگ دنیا می شناسیم ( یکی از ترین های بیشمار که مرتب تکرار می شود بدون اثبات دقیق و علمی ) در برنامه مستندی که اخیرا BBC EARTH  تهیه کرده است ، با عنوان Wonders of the monsoon  از پلنگ یک چشم سریلانکایی با نام ایوان نام برده شده است که حدود یکصد کیلوگرم وزن دارد . تهیه کنندگان این مستند ، این پلنگ سریلانکایی را بزرگترین پلنگ جهان نامگذاری کرده اند .

پرویز بختیاری ، نامی آشنا در پرنده نگری ایران است ، تالیفات زیادی هم در این زمینه دارد . پرنده نگری در ایران نوپاست ، اما منابع خوبی به مرور زمان در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است .

چند کتاب خوب در این زمینه را پرویز بختیاری تالیف کرده است ، که بسیاری از نقاط کور پرنده نگری ایران را پوشش داده است .

lynx در سمت راست ، caracal در سمت چپ ، تصویر از خبرگزاری مهر 

یکی از الزامهای کار بیابان مصاحبه با مردم محلی است . چوپانان ، ساربانان ، باغداران و خلاصه کسانی که خیلی نزدیکتر از ما به طبیعت زندگی میکنند ، همیشه منبعی بی پایان برای شناخت و حفاظت تنوع زیستی یک منطقه هستند . با توجه به نامهای محلی مختلف و اشتباه مردم محلی در تشخیص گونه ها معمولا تصویر گوشتخواران مانند کاراکال و گربه شنی و یوزپلنگ را در زیستگاههای این گونه ها همراه میبردم و در مصاحبه ها سعی میکردیم با نشان دادن تصاویر به افراد کمک کنیم گزارش های دقیق تری ارئه کنند و اشتباهات کلامی را کاهش دهیم . یکی از اساسی ترین دردسر ها در شناسایی گونه های گوشتخوار سیاهگوش بوده و هست .