شکار ببر در نپال در سال 1911 ، تصویر از سایت mongabay
در مورد شکار و موافقان و مخالفانش اخبار زیادی منتشر میشود، عده ای مخالف و عده ای موافق. علی الخصوص شکار تروفه در آفریقا از بحث های داغ مابین طرفداران و مخالفان است. اما به تازگی خبری منتشر شده است البته در مورد شکار، آنهم شکار ببر. آخرین باری که یادم می آید فردی قانونی ببر شکار کرده باشد، شکار ببر توسط عبدالرضا پهلوی است که در کره شمالی انجام شده است.
حالا وزیر محیط زیست نپال، یکی از پیشرو ترین و موفق ترین کشورها در زمینه حفاظت از ببر پیشنهاد داده است که پروانه شکار ببر در این کشور صادر شود تا هم جمعیت ببرهاکنترل شود، هم پول برای حفاظت جمع شود.
البته که کارشناسان حفاظت، متخصصان حیات وحش و گروههای حفاظت از محیط زیست محلی به شدت از این نظر عجیب انتقاد کرده اند. آنها گفته اند این پیشنهاد در صورت عملی شدن میتواند به شدت به ببر و علاقه جوامع محلی برای حفاظت از ببر ضربه بزند. آنها همچنین تاکید کرده اند که جمعیت ببر و مشکلات جوامع انسانی با ببرها با شکار کاهش نخواهد یافت و نهایتا جمعیت ببر به محدودیت های طبیعی اش خواهد رسید.
وزیر محیط زیست نپال با عنوان کردن پیشنهاد شکار تروفه برای ببر باعث موجی از اعتراضات میان فعالان حیات وحش و جوامع محلی بوجود آورده است.
بیرندا ماهاتو این مسئله را در مصاحبه ای با یک پادکست عنوان کرد و گفت پیشنهاداتی از آمریکا و ژاپن دریافت کرده است که شکارچیان حاضرند میلیونها دلار بپردازند تا یک ببر شکار کنند. نپال یکی از نادر ترین موفقیت ها در زمینه حفاظت از ببرها را در پیشینه خود دارد. جمعیت ببر در 12 سال گذشته 3 برابر شده است. شکارچیان به وزیر پیشنهاد داده اند که برای یکماه در هر 4 یا 5 سال شکار ببر را امکانپذیر کند. وزیر محیط زیست نپال تاکید میکند که نپال به زودی با مسئله کمبود فضا و منابع برای تعداد زیاد ببر هایش دست و پنجه نرم خواهد کرد، مسئله ای که میتواند بر مشکلات تامین طعمه برای ببرها و به طبع آن تفزایش مشکلات بین انسان و ببر بیفزاید. پول جمع آوری شده از شکار ببر می تواند برای حفاظت از ببر هزینه شود.
وزیر محیط زیست نپال گفته است که آنها میتواند برای هر ببر رقم 25 میلیون دلار را طلب کنند. با این حساب شکار 5 ببر میتواند بودجه وزارت محیط زیست را برای یکسال کامل تامین کند.
البته پیشنهاد وزیر با مخالفت شدیدی روبرو شده است. متخصصان و فعالان حفاظت میگویند اینکار میتواند ضربه شدیدی به چهره پیشرو نپال در حفاظت از حیات وحش وارد کند . مارک البروچ از موسسه پانترا میگوید شکار باعث کاهش تنش میان انسان و ببر در نپال نخواهد شد.
البروچ به تحقیقی اشاره میکند که نشان میدهد شکار گوشتخواران نه تنها در جلوگیری از حمله گوشتخواران به دام اهلی موثر نیست بلکه ممکن است آن را تشدید کند. این مطالعه تاکید میکند که شکار ببر ممکن است حتی جمعیت ببر را در محل افزایش دهد زیرا ممکن است ببرهای جدید یا ببرهایی که در همسایگی زیست میکردند و نگرانی کمتری برای شکار دام اهلی دارند بعد از حذف ببرغالب، تعادل شکارچی و طعمه را به هم بزنند.
به گفته البروچ وقتی به شکارچیان اجازه شکار داده شود آنها میتوانند هر ببری در زیستگاه را حذف کنند. در حالی که ممکن است ببر انتخاب شده نقش اساسی در زیستگاه داشته باشد و حذف آن ممکن است تاثیر منفی بر تمام جمعیت بگذارد. همچنین ممکن است شکارچیان به دنبال ببرهای مشخصی باشد با طرح نوارهای خاص یا رنگ خاص و اگر فقط چنین ببرهایی را هدف قرار دهند ممکن است باعث حذف این ببرها از طبیعت نپال شوند. نیل کارتر از دانشگاه میشیگان که به تازگی دوره ای از دوربین گذاری های طولانی در پارک ملی چیتوان برای بررسی شبکه اجتماعی ببر ها انجام داده است ( خدا شانس بدهد) ، نیل کارتر عقیده دارد که ببرها با جنسیت و سن های مختلف نقش مهمی در شبکه اجتماعی شان در چیتوان دارند و حذف یک گونه در مرکز این شبکه ممکن است تاثیر منفی بر کل جمعیت بگذارد.
برای مثال ببرهای نر بالغ نقش مهمی در بقای شبکه دارند، آنها جمعیت های مختلفی از ببرها را به یکدیگر ارتباط می دهند هنگامی که فواصل طولانی را برای جفت گیری با ببرهای ماده مختلف طی میکنند. همچنین این نرها میتوانند قلمرو را از ورود دیگر نرها که سعی با جفت گیری با ماده های آنها و کشتن توله ها دارند ایمن نگه دارند. ماده های بالغ هم نقش کلیدی ای در شبکه ببرها دارند. اگر آنها بتوانند در قلمروشان به مدت طولانی زندگی کنند میتوانند قلمرو را به فرزندانشان انتقال دهند.
تحقیق دیگری نشان میدهد که حتی مرگ یک یا دو ببر علی الخصوص ببرهای ماده ممکن است باعث کاهش شدیدی در کل جمعیت شود. ببرهای ماده نه تنها مولد ببرهای جدید هستند بلکه تا زمان بالغ شدن هم از آنها نگهداری میکنند. در مورد توله ها دوربین گذاری ها نشان داده تنها 50 درصد توله ها به سن جدایی از مادر میرسند.
بهیم گرانگ که در دوربین گذاری های چیتوان حضور داشته می گوید اگر یک نر غالب از بین برود شانس بقا برای ببرها پایین می آید زیرا نرهای جدید تمام توله های نر قبلی را می کشند. بقای توله ها برای جمعیت ببر در بلند مدت بسیار مهم است.
علاوه بر این دلایل اکولوژیکی مهم، شکار ببر مسائل فرهنگی زیادی را هم بوجود خواهد آورد، به خصوص برای محلی هایی که در کنار پارک ملی چیتوان زندگی میکنند. قبایل تارو برای مثال مقدار زیادی از زمین های خود را از دست داده اند. مدیر موزه فرهنگ چیتوان میگوید جوامع محلی فداکاری زیادی برای افزایش جمعیت ببر از خود نشان داده اند. ببرها قسمت مهمی از فرهنگ مردم محلی هستند و برای آنها مقدس اند. این برای آنان قابل تصور نیست که کسی با یک اسلحه برای کشتن ببرها بیاید ، جدای از هر مقدار پولی که پرداخت می کند.
نپال اکنون با این دوراهی روبرو شده است. چگونه با ببرها همزیستی کند؟ جمعیت ببر از 121 عدد در سال 2010 به 355 عدد در سال 2023 رسیده است. از سوی دیگر در پهنه های جنوبی کشور جوامع انسانی گسترده تر شده اند، جایی که بیشترین جمعیت ببر زندگی میکند. با توجه به کاهش مالاریا در این زیستگاهها حالا انسان و ببر بر سر منابع و زیستگاه رقیب یکدیگر شده اند. البروچ تاکید دارد که ببرهایی که باعث مرگ انسان شده اند باید حذف شوند ولی با شواهد دقیق و آزمایش ژنتیک.با توجه به کمبود این تستها مجبوریم که بر شواهد بصری بسنده کنیم و گاهی ببر اشتباه را حذف میکنیم. در حقیقت شکارچیان افرادی هستند که باید تایید کنند آیا ببر همان ببر مشکل زاست یا خیر.
کارتر می گوید که ببر های مشکل دار هم متاسفانه جزیی از شبکه اجتماعی ببر ها هستند و ممکن است باعث تضاد منافع بین انسان و ببر شوند. اما همین ببرها ممکن است نقشی تعیین کننده در جامعه ببرها داشته باشند و نتیجتا حذف آنها ساختار اجتماعی ببر ها را تحت تاثیر قرار دهد.
در حال حاضر تامین زیستگاه و طعمه برای جمعیت رو به افزایش ببر زیر سوال است. در حالی محققان می گویند در هر حال برای رشد جمعیت ببر محدودیت نهایی وجود دارد و ممکن است ببر به این محدودیت در چیتوان رسیده باشد. تحقیقی در این زمینه انجام شده است که با توجه به جمعیت طعمه در چیتوان، ببر به ظرفیت برد خود رسیده است.
این تحقیق عنوان می کند که جمعیت طعمه در چیتوان میتواند 177 ببر بالغ را تامین کند. در سرشماری سال 2022 جمعیت ببر چیتوان، 155 ببر سرشماری شده است. طبق این مقاله تنها افزایش جمعیت کوچکی در آینده ممکن است اتفاق بیفتد.
جمعیت ببر تا ابد به رشد ادامه نمیدهد. این گفته البروچ است. فاکتورهای زیادی مانند جمعیت طعمه و فاکتورهای طبیعی تاثیرگذار هستند و قطعا شکار یک ایده وحشتناک است.
این مقاله در جولای 2023 در وبسایت مانگوبای منتشر شده است.
در همین رابطه :