ببر در بوتان ، تصویر از BBC.

مستند سرزمین گمشده ببر (Lost land of the tiger  ) ، یکی از مستند های خوب ساخته شده در مورد ببرها است. این مستند که در سال 2010 از شبکه BBC  پخش شده است به یکی از بکرترین و عجیب ترین زیستگاههای ببر در جهان می پردازد ؛ بوتان .

کشور بوتان در قسمت هیمالیایی آسیا میزبان چند گونه از شاخص ترین گربه های جهان است ؛ پلنگ ، پلنگ برفی ، پلنگ ابری و ببر . در مورد ببر با توجه به اینکه قسمتهایی از کشور بوتان در قلمرو هیمالیا است و در زمره جنگلهای مرتفع شناخته میشود ، کمتر گزارشی از ببر در آن وجود داشت.

زیستگاههای احتمالی ببر در کشور بوتان دو قسمت است ، یکی جنگلهای بارانی در جنوب و حاشیه رودخانه های پرآب سرچشمه گرفته از هیمالیا و یکی هم جنگلهای مرتفع هیمالیایی در شمال که دقیقا در زیر خط جنگل قرار گرفته اند ، در ارتفاع حدود 4000 متری که مستندات اندکی از حضور ببر در این ارتفاع دفاع می کند.

مستند در 3 قسمت یکساعتی تهیه شده است وطرح بررسی چندین گروه شبکه تلویزیئنی BBC  را روایت می کند که به موازات همدیگر در نقاط مختلف بوتان اقدام به بررسی احتمال زیست ببر می پردازند.

در زیر رشته کوه هیمالیا ، چندین زیستگاه ببر در کشورهای هند و نپال قرار دارد و زیستگاههای کشور بوتان میتواند در کنار آنها یک کریدور ببر را تشکیل دهد که مجموعه ای از زیستگاههای گسترده برای نجات ببر را در نظر بگیرد.

فرضیه مستند این است که در صورت تایید حضور جمعیت خوبی از ببر ، بوتان میتواند به عنوان یک قلب برای زیستگاههای ببر در زیر هیمالیا عمل کند و ببر هایی که از زیستگاههای بوتان خارج میشوند ( با بالا رفتن جمعیت طرد می شوند ) می توانند خون تازه ای وارد جمعیت شکننده ببر کنند.

یکی از بزرگترین مشکلات ببر به خصوص در شبه قاره هند ( که در مستند به آن پرداخته میشود) ، زیستگاههای جزیره ای ببر هستند که بیش از ظرفیت خود ببر دارند و نمی توانند با دیگر جمعیت های ببر ارتباط برقرار کنند و به شدت ایزوله شده اند . کارشناسان مستند از جمله به یک پارک ملی در هند مراجعه میکنند که کارشناس مستند ظرفیت ببر آنرا یک قلاده برآرود میکند ، در حالیکه در زمان فیلم برداری 27 ببر در این پارک زندگی میکردند که دائم از پارک خارج و با منافع مردم محلی برخورد میکردند.

اما زیستگاههای بوتان واقعا چیز دیگری هستند. قبلا در مورد بوتان مطلبی ندیده بودم ، بنابراین با تصاویر رودخانه های خروشان ، جنگلهای بارانی ، کوهستانهای بی نظیر هیمالیا ، واقعا تحت تاثیر قرار گرفتم.

ببر در جنگلهای مرتفع کشور بوتان ، تصویر از BBC

زیستگاه ببر در بوتان در زمان تولید مستند واقعا بکر و امن بود و البته جمعیت پویایی از ببر را نگه داری میکرد. در طول تولید مستند با کارگزاری دوربین های تله ای تصاویر عالی از پلنگ برفی ، پلنگ ابری و پلنگ تهیه شد که نشان میدهد این گربه سانان هم جمعیت خوبی در جنگلهاو کوهستانهای  بوتان دارند.

اما چندین مورد تصویر ببر هم از دوربین های تله ای گروه به دست آمد ، که واقعا حیرت انگیز بود. تصاویر هم در جنگلهای بارانی و هم در جنگلهای مرتفع کوهستانی بدست آمد . از جمله تصاویر بی نظیری از ببر در ارتفاع 4100 متری ثبت شد ( از دو ببر یکی نر و یکی ماده ) که در مستند به عنوان تنها ببرهایی که تا به حال در چنین ارتفاعی مستند شده اند ، نام برده میشود.

در مستند کارشناسان بسیاری حضور دارند از جمله Alan Robert Rabinowitz ، که مدتها در موسسه پانترا روی بسیاری از گربه سانان کار کرده است و همچنین مجری معروف بسیاری از مستندهای بی بی سی ،  Steve Backshall .

در کل مستند شاخصی در مورد ببر بود و با توجه به اطلاعات اندک در ببر در بوتان و به خصوص زیبایی بی نظیر طبیعت بوتان واقعا ارزشمند بود . مستند Lost land of the tiger  را در یوتیوب میتوان مشاهده کرد.