مجله گربه سانان و محیط زیست

_{پلنگ یک چشم به نام ایوان در پارک ملی یالا ، سری لانکا ، bbc earth این پلنگ را بزرگترین پلنگ جهان با 100 کیلوگرم وزن معرفی کرده است . تصویر از bbc}

پلنگ سری لانکا با اسم علمی Panthera pardus kotiya یکی از گونه های پلنگ دنیاست دنیاست که تنها در کشور سریلانکا زندگی می کند ، گرچه معمولا پلنگ ایرانی را به عنوان بزرگترین پلنگ دنیا می شناسیم ( یکی از ترین های بیشمار که مرتب تکرار می شود بدون اثبات دقیق و علمی ) در برنامه مستندی که اخیرا BBC EARTH  تهیه کرده است ، با عنوان Wonders of the monsoon  از پلنگ یک چشم سریلانکایی با نام ایوان نام برده شده است که حدود یکصد کیلوگرم وزن دارد . تهیه کنندگان این مستند ، این پلنگ سریلانکایی را بزرگترین پلنگ جهان نامگذاری کرده اند .

اکثر عادات و رفتار پلنگ سریلانکا مانند دیگر زیرگونه های پلنگ در دنیاست . شب شکار است ، تنها شکار میکند ، البته چون تنها شکارچی بزرگ جثه جزیره سریلانکاست برخی تفاوت ها را دارد ( دیگر شکارچی بزرگ خرس تنبل سریلانکاست )، از جمله به علت عدم نگرانی از دزدیده شدن شکارش توسط رقبا ، کمتر شکارش را به بالای درختها انتقال میدهد . به نظر می رسد که پلنگ سریلانکا در فصل خاصی تولید مثل نمی کند و تولید مثل در سراسر سال پراکنده است ، بین 2 تا 4 توله به دنیا می آورد .

طعمه های پلنگ در سریلانکا را گونه های مختلفثی تشکیل می دهد ، در قسمتهای خشک گوزن خالدار طعمه عمده پلنگ سریلانکا را تشکیل می دهد ولی از گراز ، سامبار ، گوزن فریاد کش و میمونها هم تغذیه می کند .

زیستگاه پلنگ در جزیره سریلانکا شامل نقاط متنوعی است و تقریبا تمام زیستگاهها در جزیره را اشغال می کند ، از جمله مناطق تپه ای سریلانکا ، باغهای چای ، باغهای خانه ها ، جنگلهای دست کاشت  اکالیپتوس و کاج .

یکی از معروفترین زیستگاههای پلنگ سریلانکا پارک ملی یالاست ( همان پارکی که ایوان یک چشم 100 کیلوگرمی در آن زیست می کند ) ، پارک ملی یالا یکی از پربازدید ترین نقاط سریلانکاست و در حاشیه اقیانوس هند قرار دارد ، با وسعت 100 هزار هکتار دومین پارک ملی بزرگ سریلانکاست که با کلمبو پایتخت 300 کیلومتر فاصله دارد ، پارک به 5 بلوک مختلف تقسیم شده است که فقط دو بلوک از آن به روی بازدید کنندگان باز است .

پارک ملی یالا در سری لانکا به عنوان یکی از مناطق با بیشترین تراکم پلنگ در دنیا شناخته می شود . تخمین زده میشود که در بلوک یک پارک ملی یالا در هر 1000 هکتار حدود 18 پلنگ زندگی می کند . ( طبق تحقیقی که مابین سال 2001 تا 2002 انجام شده است) . ترکیبی از دشت های ساحلی ، چشمه های دائمی و انسان ساخت اجازه چنین حضور بالایی از پلنگ در این منطقه را می دهد . (اینجا)

_{یک پلنگ نر در پارک ملی Wilpattu ، سریلانکا ، این منطقه طی جنگ داخلی آسیب دیده است .}

منطقه شاخص دیگر پارک ملی ویلپاتو است که البته بعد از سال 2003 مجددا ( پس از پایان جنگ داخلی سریلانکا ) به روی بازدیدکنندگان باز شده است و بزرگترین پارک ملی سری لانکاست . این منطقه گرچه بیم آن می رود که در طول جنگ داخلی دولت سریلانکا با گروه ببرهای تامل به مین آلوده شده است ، ولی به هر حال تراکم پلنگ در آن خوب و کمی کمتر از یالاست ، در دوربین گذاری های این منطقه که 50000 هکتار از منطقه بررسی شده ، 49 قلاده پلنگ طی تصویر برداری ها شناسایی شده است . گرچه هر دو طرف جنگ از این منطقه برای بهره برداری گوشت در طی درگیری ها استفاده می کردند . (اینجا)

پلنگ سریلانکا با جمعیتی بین 750 تا 900 قلاده در سال 2015 ، در سال 2008 در لیست قرمز IUCN  تحت عنوان در خطر رده بندی شده است . بزرگترین تهدید پلنگ سریلانکا ، تکه تکه شدن و جزیره ای شدن زیستگاهها است .