مجله گربه سانان و محیط زیست

_{پلنگ در منطقه حفاظت شده بافق استان یزد ، تصویر از محمد صادق فرهادی نیا  ( اینجا )}

با توجه به وضعیت پیش آمده برای یوزپلنگ آسیایی ، انقراض محلی در بسیاری از نقاط ایران و عدم دسترسی جمعیت های مختلف یوز به یکدیگر ، موجب شده است اکنون فقط یوز های نر در نیمه جنوبی کشور وجود داشته باشد ، و مشکلات اساسی در به هم رسیدن جمعیت یوز میاندشت به توران وجود دارد .

  این مسئله باعث شده است جمعیت یوز کشور به صورت جزیره های جدا افتاده بدون دسترسی به یکدیگر در بیاید . هر یک از این جمعیت ها به شدت از مشکلات درون آمیزی و کاهش جمعیت رنج می برد .

یوز آسیایی در لبه انقراض است ، اما حالا سوال اینجاست که وضعیت پلنگ در ایران چقدر با این شرایط فاصله دارد ؟ آیا زیستگاههای پلنگ جزیره ای است ؟ آیا پلنگ ها نیازی به اقدام برای جلوگیری از درون آمیزی دارند ؟

پارک ملی کویر ، یکی از دور از دسترس ترین ، بکر ترین و خاص ترین مناطق چهارگانه ایران است ، شرایط جغرافیایی خاص ، وجود دریاچه نمک ، ریگ جن ، کاروانسراها و افسانه های یاغیان کویر مرکزی ایران ، نایب حسین کاشی ، علی سیاه کوهی و امثال آنها از پارک ملی کویر یک منطقه خاص ساخته است .

_{تصویر تنها یوز پارک ملی کویر در سالهای اخیر ، تصویر از موسسه تصویر حیات وحش}

پارک ملی کویر بین زیستگاههای یوزپلنگ همیشه یک مورد جذاب بوده است ، سالها به عنوان یکی از اصلی ترین زیستگاههای یوزپلنگ در ایران شناخته میشد و در سیر کاهش جمعیت یوزپلنگ آسیایی جز اولین مناطقی بود که جمعیت یوز پلنگ اش به شدت کاهش و نهایتا دچار انقراض منطقه ای شد .

_{یک آب انبار متروک در حاشیه ریگ جن ، تصویر از محمد بهشتی زواره}

در محیط زیست مفهومی به نام پس خور وجود دارد ، پس خور را دانیل بوتکین و ادوارد کلر در کتاب شناخت محیط زیست ، یک نوع واکنش خاص سیستمها معنی کرده اند .

یعنی زمانی که خروجی سیستم به عنوان ورودی آن هم عمل می کند و منجر به تغییر حالت سیستم شود ، نمونه معروفش تنظیم درجه حرارت بدن انسان است ، مثلا هنگامی که انسان زیر آفتاب میرود ، منافذ پوست باز می شود و در نتیجه تعرق ، بدن خنک می شود ، این یک واکنش فیزیولوژیک است ، یا ممکن است انسان به سایه برود تا دمای بدن کاهش یابد . در هر دو مورد دمای بدن به حالت عادی باز می گردد.

_{نژینسکی اولین پلنگ اموری که در سال 2002 از آن در آغاز دوربین گذاری ها تصویر برداری شد، تصویر از wwf russia ( اینجا )}

پلنگ آمور دیگر کمیاب ترین گربه بزرگ جهان نیست ، این رتبه را به یوزپلنگ آسیایی واگذار کرده و اکنون در رتبه دوم جهان با جمعیتی حدود 103 قلاده ایستاده است .

با توجه به این که فعالیت های حفاظتی برای نجات یوز آسیایی و پلنگ آمور تقریبا همزمان شروع شدند و هر دو گونه هم تقریبا جمعیت یکسانی داشتند ، بررسی علل موفقیت حفاظت از پلنگ آمور می تواند بسیار راهگشا باشد .

_{در اکوادور 1616 گونه پرنده وجود دارد که 52 گونه آن صرفا در اکوادور زیست می کنند (گونه اندمیک ) ( اینجا )}

سالهاست که آماری دست به دست می شود و بدون منبع قابل اعتنایی بارها به خصوص میان مدیران محیط زیست و رسانه ها ( تصویری و غیر تصویری ) تکرار می شود ، مضمون این آمار این است که ایران پنجمین تنوع زیستی دنیا را در اختیار دارد ( مثلا در مصاحبه معاون وقت سازمان محیط زیست با صدا و سیما ، اینجا ) .