پارک ملی کویر ، یکی از دور از دسترس ترین ، بکر ترین و خاص ترین مناطق چهارگانه ایران است ، شرایط جغرافیایی خاص ، وجود دریاچه نمک ، ریگ جن ، کاروانسراها و افسانه های یاغیان کویر مرکزی ایران ، نایب حسین کاشی ، علی سیاه کوهی و امثال آنها از پارک ملی کویر یک منطقه خاص ساخته است .
اولین باری که به پارک ملی کویر رفتم یکی از یگانه ترین سفرهای من به پارک ملی کویر بود ، آن موقع خودروی دو دیفرانسیل نداشتم و با، یک ماشین سواری از مسیر مرنجاب به سمت پاسگاه سفید آب حرکت کردم ، طبیعتا به پارک نرسیدیم ، جنوب پارک در حاشیه باتلاقی جنوب دریاچه نمک گیر کردیم و به پارک نرسیدیم . شب همانجا پای آتش تا صبح ماندیم و روز بعد هم از همان راهی که آمده بودیم برگشتیم .
مستند تنهاوش یکی از بهترین مستند های حیات وحش ساخته شده در سالهای اخیر است ، به دنبال دغدغه بسیاری از دوستداران محیط زیست . آیا یک یوز در پارک ملی کویر وجود دارد ؟
همان طور که در مطلب گمشده در کویر مرکزی در مورد یوز پلنگ آسیایی در پارک ملی کویر نوشتم ، مستند با یک خاطره گویی از بهزاد یوسفی آغاز می شود ، بهزاد یوسفی یکی از اولین تصویر برداران حیات وحش ایران است . او در حقیقت در سال 1373 اثبات کرد که هنوز یوز در ایران منقرض نشده است ، با ثبت تصویری از دویوزپلنگ در پارک ملی کویر .
مستند در طول یک بازه زمانی 6 ساله تولید شده است و عشق زیادی پشت آن وجود دارد ، کاملا یادم هست که میخواستم در مورد ماشین دو دیفرانسیل تحقیق کنم ، از دوستان محیط زیستی سوال میکردم که افراد دست اندر کار چه ماشینهایی دارند و تجربه شان چیست . یکی از دوستان انجمن یوز پلنگ ایرانی توضیح داد که فتح الله امیری در مدت کار در پارک ملی کویر چند بار روی ماشین اش شاسی کشی انجام داده است ! کاری که معمولا به خاطر فشار زیاد به خودرو ایجاد میشود .
خود من همیشه دوست داشتم بدانم سرنوشت یوزپلنگ در پارک ملی کویر چه شده است و به این جهت مستند برایم بسیار جالب بود .
مسئله این است که روند تغییر جمعیتی یوز در پارک ملی کویر در حقیقت پیش بینی روند کلی یوز در کشور است که در حال حاضر در حال اتفاق افتادن است .
یکی از آخرین تصاویر از یوزپلنگ پارک ملی کویر ، تصویر از موسسه تصویر حیات وحش
در سال 1388 پروژه یوزپلنگ آسیایی ، انجمن یوز پلنگ ایرانی و انجمن طرح سرزمین هم وارد مقوله دوربین گذاری در پارک ملی کویر شد ، آن موقع هنوز جمعیت پارک بین 5 تا 10 قلاده یوز تخمین زده می شد . در حقیقت این دوربین گذاری نتیجه قطعی وجود یک یوز نر تنها در پارک را تایید کرد . خوشبختانه روند این دوربین گذاری و همچنین دوربین گذاری سال 1389 موسسه نشنال جئوگرافیک هم در این مستند به تصویر کشیده شده است .
فرضیه ای که در طول مستند در مورد افزایش حضور گرگ در پارک (دوربینها یک گله یازده تایی را مستند می کنند) و تاثیر آن به عنوان یک رقیب برای یوزپلنگ مطرح می شود، فرضیه بسیار جالبی است و میتواند یکی از جوابهای کاهش جمعیت یوزپلنگ آسیایی در پارک ملی کویر باشد ، همانطور که در مستند ذکر می شود این مسئله یعنی حضور گرگ به تعداد زیاد در سالهای قبل سابقه نداشته است (بر اساس تصاویر دوربین های تله ای) .
فرضیه مهم دیگر که توسط محمد صادق فرهادی نیا مطرح می شود ، قطع ارتباط با زیستگاههای جنوبی است .
فتح الله امیری کارگردان به همراه محمد صادق فرهادی نیا ، تصویر از موسسه تصویر حیات وحش
کارشناسان زیادی در طول مستند در این مستند حضور دارند ، محمد صادق فرهادی نیا ، مرتضی اسلامی و علیرضا جورابچیان . البته کارشناسان دیگری هم به صورت غیر مستقیم و در زمان دوربین گذاری گسترده وارد پارک می شوند .
پژوهش مسنتد را محمد صادق فرهادی نیا و فتح الله امیری انجام داده اند ، مدیر تصویر برداری نیما عسگری است ، آهنگساز بایک میرزا خانی و نویسنده و کارگردان فتح الله امیری .
مستند تنهاوش را میتوانید از طریق سایت موسسه تصویر حیات وحش پیگیری کنید ، متاسفانه در سالهای اخیر تصویری از یوزپلنگ آسیایی در پارک ملی کویر بدست نیامده است .