مجله گربه سانان و محیط زیست

زیستگاه کل و بز در پارک ملی گلستان ، تصویر از محمد بهشتی زواره

بخش اول مطلب را قبلا خواندیم و اینک بخش پایانی :

خب دلایل نگرانی ما از وضعیت گلستان چیست ؟

اول : آمار غیر منسجم . آمار برداری دقیق از گونه هایی مانند مرال و شوکا انجام نشده است ، در نتیجه دقیقا مشخص نیست که این دو گونه در چه وضعیتی هستند . شکار در زمان گاو بانگی و زیست مرال در منطقه متراکم جنگلی با میدان دید محدود برای محیط بانان کار حفاظت را سخت کرده است . مسئله این است که شکارچیان از هر نقطه ای در جاده آسیایی که از پارک عبور میکند ، میتوانند خود را به زیستگاه مرال برسانند . البته باید توجه کرد که اگر شکار مرال در فصل گاوبانگی کنترل شود ، گام مهمی در حفاظت مرال برداشته شده است . کارهای فرهنگی در این زمینه هم میتواند کارگشا باشد ، با توجه به اینکه شاخ مرال بدون نیاز به شکار حیوان قابل برداشت است و قیمت قابل توجهی هم دارد ( در آبانماه 98 که نگارنده از پارک بازدید کرد ، هر کیلوگرم شاخ مرال 250 هزار تومان معامله میشد) ، میتوان مردم محلی را به استفاده از مزایای مرالها بدون شکار آنها تشویق کرد. خوشبختانه در سالهای اخیر با برپایی چادرهای گاوبانگی ، گام مهمی در کنترل شکار مرالها در فصل گاوبانگی بوجود آمده است.

_{مرکز اداری پارک ملی گلستان ، تصویر از محمد بهشتی زواره}

پارک ملی گلستان ، یکی از شاخص ترین پارک ملی ایران و غرب آسیاست ، ناحیه ای اکوتونی که بسیاری از ویژگی های مناطق مرطوب را در کنار مناطق استپی دارد ، در سالهای دهه 50 شمسی ، با گزارشهایی از یوزپلنگ آسیایی ، این منطقه احتمالا یکی از معدود نقاط ایران با تراکم گربه سانان متنوع و بزرگ بوده است .

به راستی هم هنگامی که فکر میکنیم روزی ببر مازندران ، یوزپلنگ آسیایی و پلنگ همه در پارک ملی گلستان امروزی زیست میکردند، منطقه گلستان را به منطقه ای بی همتا تبدیل میکردند ، با سه گربه سان بزرگ جثه .

_{پلنگ ، پارک ملی گلستان ، بهراد فرخنده ، عصر ایران}

در مطلب قبلی بخش اول وقتی گراز در منو نیست منتشر شد ، حالا قسمت دوم :

در مجموع در طول پروژه ، 77 سرگین و 12 باقیمانده شکار پلنگ جمع آوری شد و همچنین 75 گزارش شکار که مجموعا منجر به شکار 113 سمدار شده بود جمع آوری گردید .

آنالیز اطلاعات سرگین ها و باقیمانده شکار پلنگ نشان داد که بیشترین فراوانی طعمه را به ترتیب گراز (67 %) ، بزکوهی (18%) ، قوچ و میش اوریال (13%) و مرال (2%)  در میان طعمه ها دارند.

_{تصویر زیبای محمود شکیبا از پلنگ در پارک ملی گلستان . باز نشر در سرزمین من} 

وقتی گراز در منو نیست ، ارزیابی رقابت در شکار بین گوشتخواران و شکارچیان غیر مجاز

بهره برداری بیش از حد از حیات وحش برای گوشت پدیده فراگیری است ، که بسیاری از گونه ها را به انقراض کشانیده است . این الگو چه به صورت شکار چه به صورت دامگذاری ، شبکه های غذایی را تحت تاثیر قرار می دهد ، از آنجاییکه گونه هایی که هدف قرار میگیرد ممکن است نقش مهمی در رژیم غذایی گوشتخواران داشته باشد . یک پژوهش جدید نشان می دهد که انسان به طرز غیر منصفانه ای ، یعنی 1.9 برابر بیشتر از تمام شکارچیان طبیعی از گونه ها بهره برداری می کند ، این تحقیق بر روی جوامع شکارچی انجام شده است .