تصویر از محمد بهشتی زواره
در دی ماه سال جاری فرصتی بدست آمد تا از منطقه حفاظت شده کالمند بهادران بازدید کنم ، منطقه حفاظت شده کالمند بهادران به فاصله اندکی از شهر یزد در حوزه شهرستان مهریز استان یزد قرار گرفته است .
منطقه کالمند بهادران با وسعت 229000 هکتار در 40 کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد قرار گرفته است . منطقه بارندگی در حدود 67 میلیمتر در سال را دارد و در حال حاضر مانند بسیاری از مناطق کویری ایران خشکسالی سختی را سپری می کند .
یوزپلنگ آسیایی ، تلف شده در تصادف جاده ای ، منطقه حفاظت شده کالمند بهادران ، تصویر اداره محیط زیست یزد ، باز نشر شده در iew.ir
این منطقه از زیستگاههای سابق یوزپلنگ آسیایی در استان یزد به شمار می رود . در شرق منطقه کالمند بهادران ، منطقه بافق با فاصله وجود دارد و یوز پلنگ برای رفت و آمد بین این دو منطقه بایستی از منطقه آزاد مابین دو منطقه حفاظت شده عبور کند . منطقه کالمند بهادران یکی از پرتعداد ترین مناطق از نظر حوادث جاده ای برای یوزپلنگ است . مابین سالهای 1382 تا 1389 ، جمعا 6 قلاده یوزپلنگ در منطقه کالمند بهادران در اثر تصادفات جاده ای از بین رفتند . رقمی که در حال حاضر احتمالا برابر کل یوزپلنگهای استان یزد است (اینجا ) .
این مسئله نشان دهنده این است که چقدر توان جلوگیری از تصادفات جاده ای یوز پلنگ تابع شرایط سخت است . در حالی که هم اکنون تمام توجه جامعه زیست محیطی کشور به تصادفات جاده ای منطقه توران جلب شده است ، یک دهه قبل احتمالا 10 درصد جمعیت یوز پلنگ آسیایی آنموقع ایران در رفت و آمد مابین جاده های کالمند بهادران از بین رفتند . (برای تعیین جمعیت یوزپلنگ در زمان های مختلف به مقاله – چند یوزپلنگ باید داشته باشیم – مراجعه کنید) . در حالی که احتمالا ما توان فنس کشی جاده ترانزیت یزد کرمان را نداشتیم .
سر محیط بانی کالمند ، شهرستان مهریز ، تصویر از محمد بهشتی زواره
نکته جالب اینجاست که اولین گزارش مستند یوزپلنگ در استان یزد از منطقه کالمند در سال 1354 بوده است و در سال های ابتدایی دهه 80 ، گزارشهای زیادی از منطقه کالمند بهادران و مناطق آزاد حاشیه آن (کلوتهای سرخابی) وجود داشته است .
منطقه ای که توسط پاسگاه کالمند حفاظت میشود در غرب جاده ترانزیت بندرعباس قرار دارد و قسمتی از منطقه حفاظت شده که توسط پاسگاه مهدی آباد حفاظت می شود در شرق جاده ترانزیت قرار دارد ، ضمن آنکه مرکز تکثیر گورخر آسیایی در حاشیه جاده آسیایی قرار دارد.
نمایی از منطقه کالمند بهادران با دورنمای قرق علی آباد ، تصویر از نگارنده
زیستگاه کل و بز در منطقه کالمند بهادران ، تصویر از نگارنده .
ادامه در مقاله بعدی ، برای مطالعه منابع مطلب به قسمت آخر مراجعه کنید .