زیست شناسی حفاظت یا  Conservation Biology شاخه مهمی از زیست شناسی است ، معروفترین مثالی که معمولا در منابع بومشناسی زده میشود و با استناد به آن شروع توجه به حفاظت مثال زده میشود ، انقراض کبوتر مسافر که جمعیت فراوانی در آمریکا داشت ؛ است ( به دلیل شکار بی رویه)  این پرنده در دهه های اولیه قرن بیستم منقرض شد.

آلدو لئوپولد را به عنوان پدر بومشناسی میشناسند و بسیاری از مباحث حفاظت هم توسط او برای اولین بار بیان شد.

زیست شناسی حفاظت رشته ای علمی برای مدیریت بحران حفاظت است ، در سال 1987 در آمریکا اولین کنفرانس حفاظت توسط محققی به نام مایکل سوله برگزار شد ؛ مایکل سوله بعدها به عنوان پدر زیست شناسی حفاظت شناخته شد .

به فارسی کتاب مبانی زیست شناسی حفاظت ، نوشته دکتر منصوره ملکیان و دکتر محمود رضا همامی ، یکی از معدود منابع در دسترس مطالعه برای علاقه مندان به زیست شناسی حفاظت است .

کتاب مبانی زیست شناسی حفاظت ، ابتدا تاریخچه حفاظت در ایران و جهان و نحوه بوجود آمدن علم زیست شناسی حفاظت توسط پایه گذاران آن را بررسی میکند ، سپس به مبحث تنوع زیستی میپردازد. در بررسی تنوع زیستی ، در کتاب بررسی می شود که چه عواملی میتوانند تنوع زیستی را کاهش یا افزایش دهند ؟  عرض جغرافیایی ، ارتفاع ، مساحت ، عمق و دیگر دلایل .

تنوع جزایر که راهگشای بسیاری از پژوهشهای زیست شناسی بودند هم در این میان بررسی میشوند . مباحث جالبی مانند گونه پرچمدار ( که اینجا در مورد ایران آنرا بررسی کردیم ) ، گونه سنگ سر طاق و مانند آنها هم در همین فصل بررسی میشوند . این دو مفهوم نقش مهمی در حفاظت بازی میکنند و در طراحی برنامه های حفاظتی توجه دقیق و علمی ای به آنها باید صورت گیرد .

تنوع زیستی و ارزشها و تهدیدها و حفاظت در سطح ژن ، جمعیت و گونه دوفصل بعدی اند . تهدیدات و ارزشهای تنوع زیستی در سطح جهان در این دو فصل مورد بررسی قرار گرفته اند .

راهبرد های حفاظت فصل مهمی است که بسیاری از مباحث فعلی محیط زیست در آن بررسی میشود ، حفاظت در محل ، بازسازی جمعیت و نجات ژنتیکی ( که آن را در مطلب آیا پلنگهای ایران به هم دسترسی دارند بررسی کردیم ) از دیگر مباحث این فصل هستند .

در کل کتاب مبانی زیست شناسی حفاظت به عنوان یکی از اصلی ترین منابع این مبحث در ایران شناخته میشود. البته نیاز به تالیف و ترجمه کتاب های دیگر در این زمینه به شدت احساس میشود  و نباید تنها به همین یک منبع اکتفا کرد زیرا زیست شناسی حفاظت اکنون یکی از اصلی ترین مباحث بومشناسی به حساب می آید.

کتاب زیست شناسی حفاظت توسط نشر جهاد دانشگاهی مشهد  در سال 1391 (چاپی که من به آن دسترسی داشتم ) چاپ شده و از طریق وبسایت این انتشارات قابل سفارش است .