یک تصویر دیگر از پراکنش گربه شنی ، از ویکی پدیا ، در این نقشه همچنان پاکستان و یمن و اسرائیل به عنوان نقاطی که گربه شنی در آن منقرض محسوب شده است آمده (رنگ زرد) ، اما زیستگاههای ایران بروز شده و در این مورد دقیق تر است (رنگ قرمز زیستگاههای فعلی گربه شنی در جهان را نشان میدهد) . نقشه قبلی در مطلب قبل از iucn گرفته شده است .
در مطلب قبلی قسمت اول را خواندید و در اینجا قسمت دوم :
یکی از تحقیقات جالب بر روی گربه شنی ، تحقیقی است که در سال 1988 توسط مناحیم عبادی (Menahem abbadi) ، زیست شناس میدانی در در دره عربا (Arabah or Arava) در اسرائیل با زنده گیری و نصب قلاده ماهواره ای انجام شده است. در این مطالعه 4 گربه شنی با استفاده از تله زنده گیری شدند ، در تله ها از جربیل ، جرد و موش (spiny mice) استفاده شد .
بعد از قلاده گذاری گربه ها آزاد شدند، برای هر کدام نامی انتخاب شد تا تحلیل داده ها راحتتر صورت بگیرد (Donna ، Alexander ، Guttman ، Zorba) . در این مطالعه عبادی مشاهده کرد گربه ها با دقت زیادی از بستر رودخانه های خشک ، بوته ها و سنگ ها عبور می کنند ، وقتی به زمین باز میرسند پاهایشان را خم میکنند و نزدیک به زمین راه میروند . عبادی متوجه شد که موهای کف پا از فرو رفتن حیوان در شن جلوگیری میکند و در ضمن هر گونه ردی از حیوان را محو می کند. در مناطقی با پوشش شن ، سنگ ریزه و سنگ هیچ ردی باقی نمی ماند. این تحقیق نشان داد که قلمرو نرها می تواند همپوشانی داشته باشد و آنها برخی لانه ها را با هم به اشتراک میگذارند ، گرچه هرگز همزمان در یک منطقه نیستند. در مورد یکی از نرها (Zorba) تخمین زده شد که قلمرواش حدودا 16 کیلومتر مربع وسعت دارد و هر غروب حدود 5.4 کیلومتر را میپیماید. گربه ها فقط در شب فعال بودند و هر روز مسیر یکسانی را پیمایش میکردند. قبل از ترک لانه ، حیوان حدود 15 دقیقه در ورودی لانه مینشست و بیرون را تحت نظر میگرفت . گربه های شنی شکارچیان شب هستند و در لانه میخوابند تا گرمای روز را پشت سر بگذارند. تنها مواقعی که گربه شنی در روز دیده میشود ، جلوی لانه به پشت دراز کشیده است تا از شر گرما خلاص شود . به نظر میرسد که گربه های شنی از طریق صدا با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند ، نرها در حالی که روی سر تپه ها صدای تیزی سر میدهند مشاهده شده اند.
برخی گزارش ها نشان میدهد ، گربه شنی میتواند بسیار رام باشد ، یک محقق توانسته است در حالی که از خلاف جهت دید گربه به لانه نزدیک شده است ، گربه ها مختلفی را از لانه هایشان زنده گیری کند .
احتمالا تنها تصویر موجود از شکار مار توسط گربه شنی ، Alain Dragesco-joffe
در گزارش دیگری ، مندلسون از دانشگاه تل آویو ، گزارش داده است که دو گربه شنی هنگامی که نور چراغ جلوی جیپ رویشان افتاده چنان بی حرکت شده اند که براحتی از پشت سر با دست آنها را بلند کرده است . کریستوفر براک ، یک متخصص باغ وحش نیز گزارش داده است که هنگامی که برای زدن واکسن گربه های شنی به قفس آنها وارد میشده است ، بدون نیاز به دستکش آنها را براحتی میگرفته است ، در شبه جزیره عربستان نیز گزارشاتی موجود است که گربه شنی به عنوان حیوان خانگی خرید و فروش میشود.
گربه های شنی حفارهای قابلی اند ، هم برای حفاری لانه هاشان و هم برای دسترسی به طعمه . ساکنین صحرای بزرگ آفریقا ، گربه شنی را –گربه ای که سوراخ حفر میکند – می نامند .
گربه شنی ، مار افعی شنی که در تصویر قبل در حال شکارش بود را از قسمت سر میخورد ، تصویر از Alain Dragesco-Joffe
گربه های شنی طعمه ها مختلفی را استفاده میکنند که بر اساس زیستگاه و فصل تغییر میکند ، جربیل ، موشها ، همستر ، خرگوش و تمام پرندگانی که گرفتن آنها امکانپذیر باشد . ساکنین صحرای آفریقا گزارش داده اند که گربه شنی شکارچی معمول مارها هم هست (حتی افعی ها) . الین دراگسکوجوفه (Alain Dragesco-Joffe ) ، عکاس ، از یک گربه شنی در حال حمله به یک افعی شنی تصویر برداری کرده است ، گربه پس از فرو بردن سر افعی در شن با گاز گرفتن گردنش آن را کشته است و اول از همه سر مار را خورده است. گربه شنی همچنین مارمولک ها را هم جزء رژیم غذایی اش می آورد ، آنها را با مهارت در تاریکی شب شکار میکند. در نزدیکی جوامع انسانی ، گربه های شنی همچنین به شکارچیان احتمالی مرغهای خانگی نیز مشهورند . در صحرای آفریقا محلی ها گزارش کرده اند که گربه شنی از محلنگهداری شیر شتر ، اقدام به نوشیدن شیر شتر کرده است.
نگهداری در اسارت
در ابتدا گربه های شنی برای نگهداری در باغ وحش های نیم کره شمالی در مناطقی که رطوبت بالا دارند ، یک معضل به حساب می آمدند ، زیرا از مناطق خشک به آنجا انتقال داده شده اند. برای مثال گربه ای که در سال 1938 پکک آن را شرح داده است ، پس از مدتی تلف شده است . اما در سالهای اخیر بدون توجه به آب و هوای باغ وحش محل نگداری ،گربه های شنی با موفقیت در باغ وحش ها تولید مثل کرده اند. دوران بارداری 66 روز و توله ها بین 2 تا 4 سال گزارش شده اند ، گرچه در یک مورد به 8 توله هم اشاره شده است .
در مورد گربه شنی در ایران قبلا مطلب – گربه تنهای شنهای روان- در مجله گربه سانان منتشر شده است که اینجا در دسترس است.
منبع :
مقاله The sandcat , Graham Law ,University of Glasgow , 2004